Camerarius, Precatio regis Iosaphat, 1554: Unterschied zwischen den Versionen
MG (Diskussion | Beiträge) Keine Bearbeitungszusammenfassung |
MG (Diskussion | Beiträge) Keine Bearbeitungszusammenfassung |
||
Zeile 11: | Zeile 11: | ||
|Paratext_jn=ja | |Paratext_jn=ja | ||
|Paratext_zu=[[Melanchthon, De capta Constantinopoli, 1556]] | |Paratext_zu=[[Melanchthon, De capta Constantinopoli, 1556]] | ||
|Druck=[[Chyträus, Catechesis, 1554]]; [[Chyträus, Catechesis, 1554a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1554b]]; [[Chyträus, Catechesis, 1555]]; [[Chyträus, Catechesis, 1555a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1556]]; [[Chyträus, Catechesis, 1556a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1556b]]; [[Melanchthon, De capta Constantinopoli, 1556]]; [[Universität Wittenberg, Scripta publice proposita, 1556]]; [[Chyträus, Catechesis, 1557]]; [[Chyträus, Catechesis, 1558]]; [[Chyträus, Catechesis, 1558a]]; [[Melanchthon, Formae precationum piarum, 1559]]; [[Chyträus, Catechesis, 1560]]; [[Chyträus, Catechesis, 1560a]]; [[Melanchthon, Formae precationum piarum, 1560]]; [[Melanchthon, Formae precationum piarum, 1560a]]; [[Melanchthon, Epigrammata, 1560]]; [[Camerarius, Disputatio de precibus (Druck), 1560]]; [[Chyträus, Catechesis, 1561]]; [[Chyträus, Catechesis, 1562]]; [[Universität Wittenberg, Scripta publice proposita, 1562]]; [[Melanchthon, Epigrammata, 1563]]; [[Melanchthon, Formae precationum piarum, 1563]]; [[Chyträus, Catechesis, 1563a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1563]]; [[Friedrich III. (Pfalz), Catechesis religionis Christianae, 1563]]; [[Chyträus, Catechesis, 1564]]; [[Chyträus, Catechesis, 1564a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1565]]; [[Chyträus, Catechesis, 1565a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1565b]]; [[Erythraeus, Confessionis Augustanae pars prima, 1565]]; [[Chyträus, Catechesis, 1566]]; [[Chyträus, Catechesis, 1567]]; [[Camerarius, Dialogus de vita decente aetatem puerilem et al., 1567]]; [[Chyträus, Catechesis, 1568]]; [[Chyträus, Catechesis, 1568a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1569]]; [[Camerarius, Dialogus de vita decente aetatem puerilem et al., 1570]]; [[Camerarius, Dialogus de vita decente aetatem puerilem et al., 1570a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1570]]; [[Chyträus, Catechesis, 1570a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1570b]]; [[Chyträus, Catechesis, 1571]]; [[Camerarius, Dialogus de vita decente aetatem puerilem et al., 1572]]; [[Chyträus, Catechesis, 1572]]; [[Chyträus, Catechesis, 1572a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1573]]; [[Chyträus, Catechesis, 1574]]; [[Lossius, Epitome, 1579]]; [[Fabricius, Christlicher Rosengarte, 1584]] (mit dt. Übers.); [[Beust, Orthodoxa enarratio Evangeliorum, 1592]]; [[Beust, Orthodoxa enarratio Evangeliorum, 1595]]; [[Beust, Orthodoxa enarratio Evangeliorum, 1599]]; [[Fabricius, Christlicher Rosengarte, 1600]] (mit dt. Übers.) | |Druck=[[Chyträus, Catechesis, 1554]]; [[Chyträus, Catechesis, 1554a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1554b]]; [[Chyträus, Catechesis, 1555]]; [[Chyträus, Catechesis, 1555a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1556]]; [[Chyträus, Catechesis, 1556a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1556b]]; [[Melanchthon, De capta Constantinopoli, 1556]]; [[Universität Wittenberg, Scripta publice proposita, 1556]]; [[Chyträus, Catechesis, 1557]]; [[Chyträus, Catechesis, 1558]]; [[Chyträus, Catechesis, 1558a]]; [[Melanchthon, Formae precationum piarum, 1559]]; [[Chyträus, Catechesis, 1560]]; [[Chyträus, Catechesis, 1560a]]; [[Melanchthon, Formae precationum piarum, 1560]]; [[Melanchthon, Formae precationum piarum, 1560a]]; [[Melanchthon, Epigrammata, 1560]]; [[Camerarius, Disputatio de precibus (Druck), 1560]]; [[Chyträus, Catechesis, 1561]]; [[Chyträus, Catechesis, 1562]]; [[Universität Wittenberg, Scripta publice proposita, 1562]]; [[Melanchthon, Epigrammata, 1563]]; [[Melanchthon, Formae precationum piarum, 1563]]; [[Chyträus, Catechesis, 1563a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1563]]; [[Friedrich III. (Pfalz), Catechesis religionis Christianae, 1563]]; [[Chyträus, Catechesis, 1564]]; [[Chyträus, Catechesis, 1564a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1565]]; [[Chyträus, Catechesis, 1565a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1565b]]; [[Erythraeus, Confessionis Augustanae pars prima, 1565]]; [[Chyträus, Catechesis, 1566]]; [[Chyträus, Catechesis, 1567]]; [[Camerarius, Dialogus de vita decente aetatem puerilem et al., 1567]]; [[Chyträus, Catechesis, 1568]]; [[Chyträus, Catechesis, 1568a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1569]]; [[Camerarius, Dialogus de vita decente aetatem puerilem et al., 1570]]; [[Camerarius, Dialogus de vita decente aetatem puerilem et al., 1570a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1570]]; [[Chyträus, Catechesis, 1570a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1570b]]; [[Chyträus, Catechesis, 1571]]; [[Camerarius, Dialogus de vita decente aetatem puerilem et al., 1572]]; [[Chyträus, Catechesis, 1572]]; [[Chyträus, Catechesis, 1572a]]; [[Chyträus, Catechesis, 1573]]; [[Chyträus, Catechesis, 1574]]; [[Lossius, Epitome, 1579]]; [[Fabricius, Christlicher Rosengarte, 1584]] (mit dt. Übers.); [[Beust, Orthodoxa enarratio Evangeliorum, 1591]]; [[Beust, Orthodoxa enarratio Evangeliorum, 1592]]; [[Beust, Orthodoxa enarratio Evangeliorum, 1595]]; [[Beust, Orthodoxa enarratio Evangeliorum, 1599]]; [[Fabricius, Christlicher Rosengarte, 1600]] (mit dt. Übers.) | ||
|Gedicht_jn=ja | |Gedicht_jn=ja | ||
|Incipit=In tenebris nostrae & densa caligine mentis | |Incipit=In tenebris nostrae & densa caligine mentis |
Version vom 15. Oktober 2019, 15:34 Uhr
Inhalt
Apostrophe an Gott: Wenn wir Menschen uns in vollkommener Aporie befinden, besteht doch die Hoffnung, dass Gott hilft, wenn die frommen Gebete der Verzweifelten zu ihm dringen. Er möge die Geschicke der Menschen lenken, damit all ihre Werke seinem Lob dienen.
Überlieferungs- und Wirkungsgeschichte
Melanchthon zitiert die Distichen bereits in der 3. Fassung seiner "Loci" (1543). Sie werden häufig in anderen Werken mitgedruckt (etwa in den Ausgaben der "Catechesis" von David Chyträus, dort aber - wie öfter - Melanchthon zugewiesen), vgl. Hammer, Wilhelm: Die Melanchthonforschung im Wandel der Jahrhunderte, Bd. 3. Gütersloh 1981, S. 383f.
Ebenfalls auf das Gebet Joschafats zurück geht das ggf. von Camerarius' Dichtung angeregte siebenstrophige Kirchenlied "Wenn wir in höchsten Nöten sein" von Paul Eber (EG 366), vgl. Herbst, Wolfgang / Seibt, Ilsabe (Hgg.): Liederkunde zum Evangelischen Gesangbuch, Heft 15. Göttingen 2009, S. 36-39.
Eine deutsche Übertragung in 16 Verse ("Wenn wir in höchsten Nöten sein") findet sich u.a. in Johannes Fabricius' "Christlichem Rosengarte" (Ausgaben 1584 und 1600).
Paul Eber verwendete die lateinische Fassung des Camerarius als Stammbucheintrag (1562; Katalogisat des Autographs)
"In tenebris" wurde mehrfach vertont, u.a. als Motette durch Leonhard Lechner.
Camerarius verfasste auch eine griechische Paraphrase des Gebets.